Rau chùm ngây là một loại thảo dược cũng như nguyên liệu chế biến rất tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên không phải ai cũng biết cách sử dụng và chế biến nó. Vậy đọc ngay bài viết này để hiểu về loại cây này nhé!
Rau chùm ngây là gì?
- Rau chùm ngây là một loại thảo dược có nguồn gốc từ vùng Tây Bắc Ấn Độ và Pakistan.
- Cây nhỏ hay nhỡ, cao 5-10m. Vỏ cây dày, có khía rãnh. Thân non có lông. Lá kép, mọc so le, dài 30-60cm, 6-9 đôi lá chét hình trứng, mọc đối.
- Cụm hoa mọc thành chùy ở kẽ lá, hoa màu trắng, hơi giống hoa họ đậu. Đài có 5 răng hình thuôn, uốn cong. Tràng 5 cánh hình thìa, nhị 5, chỉ nhị có lông ở gốc, bầu thượng, có lông.
- Quả có thiết diện tam giác, dài 25-30cm hay hơn, mọc thõng xuống, mở làm 3 mảnh. Hạt có 3 cạnh và có cánh màu trắng, dạng màng. Mùa hoa: tháng 4-6, mùa quả: tháng 7-9.
- Ở Việt Nam, cây chùm ngây được trồng rải rác ở các tỉnh phía Nam, từ Quảng Nam trở vào. Cây ưa sáng và ưa khí hậu nhiệt đới nóng ẩm.
Hàm lượng dinh dưỡng của rau chùm ngây
Tất cả các bộ phận của cây rau chùm ngây đều chứa các nguyên tố vi lượng và khoáng chất quý giá. Kể cả như thân, lá, hoa, quả, hạt và cả rễ. Vì vậy, nó không chỉ được gọi là một loại thảo mộc, mà còn được gọi là một loại thực phẩm.
Theo tính toán của các chuyên gia, 1 kg cây chùm ngây có thể cung cấp đủ dinh dưỡng cho một gia đình 4 người (gồm bố mẹ và 2 con) mỗi ngày. Trong số các bộ phận khác nhau của cây, lá rau chùm ngây được coi là có giá trị dinh dưỡng nổi bật nhất. Rau chùm ngây có lượng vitamin C gấp 7 lần cam, vitamin A gấp 4 lần cà rốt, và canxi gấp 4 lần sữa.
Đặc biệt lá và quả tươi của cây Chùm ngây chứa rất nhiều năng lượng. Có thể cung cấp nhiều chất xơ, canxi, magie, sắt và các vitamin thiết yếu như vitamin A, vitamin B6, vitamin C….
Phân biệt rau chùm ngây và rau ngót
Cây chùm ngây và cây rau ngót thường bị nhầm lẫn bởi nhiều người. Có lẽ vì hình dáng của hai loại cây này tương đối giống nhau. Đặc biệt hơn cả hai loại cây này đều có tác dụng làm mát, giúp hạ nhiệt.
Tuy nhiên, nếu bạn quan sát kỹ, bạn sẽ thấy những điểm khác biệt:
- Lá của Rau chùm ngây thường xanh hơn, sáng hơn và tròn hơn so với lá của cây rau ngót. Các lá sẽ có màu xanh đậm và hình bầu dục.
- Khi nấu canh, lá chùm ngây sẽ có mùi thơm thoang thoảng, không hăng như lá bồ ngót. Vì vậy, những người nhạy cảm với mùi vị của bồ ngót thì có thể thử Rau chùm ngây để chế biến các món ăn.
- Đồng thời, quả rau chùm ngây là một quả nang lơ lửng, nhỏ bằng hạt đậu. Trong khi quả bồ ngó là quả nang hình cầu, lớn bằng quả cà pháo.
Rau chùm ngây có tác dụng gì cho sức khỏe?
Rau chùm ngây có giá trị dinh dưỡng cao. Các nhà khoa học đã chỉ ra nghiên cứu và chứng minh nhiều lợi ích của rau chùm ngây, đặc biệt là:
Ngăn ngừa ung thư
Lá rau chùm ngây rất giàu kẽm, vitamin C, chất chống oxy hóa và nhiều hoạt chất khác. Những chất này có khả năng chống lại một số chất gây ung thư và các gốc tự do. Đặc biệt, trong một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Thực phẩm và Độc tố năm 2011 cho biết chiết xuất từ lá rau chùm ngây có chứa niazimicin. Hợp chất này có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư.
Cải thiện sự trao đổi chất, tăng cường hệ thống miễn dịch
Một nghiên cứu chỉ ra rằng hoạt động chống oxy hóa, kẽm và vitamin C trong rau chùm ngây có thể làm tăng hoạt động của tế bào miễn dịch. Nhờ đó, hệ thống miễn dịch có thể thực hiện tốt hơn vai trò của nó. Đó chính là lớp bảo vệ của cơ thể chống lại vi khuẩn, vi rút hoặc các gốc tự do.
Giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch
Sử dụng rau chùm ngây thường xuyên và đúng cách giúp duy trì một trái tim khỏe mạnh. Hàm lượng chất chống oxy hóa cao có trong lá rau chùm ngây đã được chứng minh là giúp giảm cholesterol. Từ đó làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Bảo vệ gan
Ăn nhiều thực phẩm giàu chất béo có thể gây hại cho gan. Tuy nhiên, trong một nghiên cứu được công bố rằng chất silymarin trong lá rau chùm ngây có tác dụng tăng chức năng men gan và bảo vệ gan khỏi những tổn thương này.
Rau chùm ngây có tác dụng gì: Giúp hạ đường huyết
Cây chùm ngây được coi là một loại thảo dược rất thích hợp cho bệnh nhân tiểu đường. Nguyên nhân có thể là do hợp chất thực vật isothiocyanate trong lá rau chùm ngây giúp giảm lượng đường trong máu. Đồng thời giảm lượng protein và đường trong nước tiểu.
Hạn chế cao huyết áp
Tăng huyết áp thường xảy ra khi các động mạch bị dày lên. Tình trạng này có thể được ngăn ngừa và kiểm soát bằng các hợp chất có trong lá rau chùm ngây, chẳng hạn như niacin hoặc isothiocyanate.
Phòng chống thiếu máu
Rau chùm ngây là một trong những thực phẩm được khuyên dùng cho bệnh nhân thiếu máu do thiếu sắt. So với hàm lượng sắt trong thịt bò hoặc các loại thịt động vật khác, hàm lượng sắt trong lá rau chùm ngây cao hơn nhiều. Cụ thể, trong 100g bột lá khô chứa tới 28mg sắt.
Làm đẹp
Ngoài những công dụng chữa bệnh kể trên, rau chùm ngây còn là cánh tay phải đắc lực cho công cuộc làm đẹp của phụ nữ. Dầu hạt chùm ngây có chứa một loại hormone gọi là cytokinin, giúp bạn duy trì làn da khỏe mạnh, săn chắc.
Ngoài ra, các chất chống oxy hóa và vitamin C trong rau chùm ngây còn giúp bảo vệ da và làm chậm quá trình lão hóa.
Hướng dẫn sử dụng rau chùm ngây đúng cách
Khi đã hiểu rau chùm ngây là gì rồi. Vậy chúng ta cần biết cách sử dụng của nó. Cây Chùm ngây tuy có nhiều công dụng chữa bệnh tuyệt vời nhưng không phải ai cũng sử dụng được, không phải cứ dùng càng nhiều càng tốt.
Theo khuyến cáo của các chuyên gia, liều Rau chùm ngây an toàn là khoảng 6g/ngày trong 3 tuần. Tuy nhiên, lượng Rau chùm ngây thay đổi tùy theo độ tuổi và sức khỏe của mỗi người. Vì vậy, để đảm bảo an toàn, bạn có thể hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để tìm ra liều lượng phù hợp.
Rau chùm ngây có thể được chế biến theo nhiều cách khác nhau:
- Lá cây: Có hương vị gần giống rau mồng tơi, có thể dùng làm rau ăn trong bữa ăn hàng ngày. Lá chùm ngây cũng có thể ăn sống hoặc làm sinh tố chùm ngây để uống. Ngoài ra, bạn cũng có thể phơi khô bột chùm ngây thật kỹ. Sau đó nghiền nát rồi sắc nước uống hoặc nấu cháo, bột.
- Hoa chùm ngây: sấy khô và pha như trà hoặc trà.
- Quả: chế biến thành canh, ninh xương, xào thịt, …
Cách làm sinh tố chùm ngây tốt cho sức khỏe
Chuẩn bị nguyên liệu sinh tố chùm ngây:
• 1/2 thìa cà phê bột lá chùm ngây
• Các loại trái cây tươi tùy theo sở thích như xoài, chuối, bơ, kiwi, dâu tây
• 1/2 ly đá viên
• 50 ml sữa đặc
• 50 ml sữa tươi
• 50g sợi dừa hoặc mít tươi
• Một ít đậu phộng
Cách chế biến sinh tố chùm ngây:
Bước 1: Rửa sạch và cắt thành miếng trái cây đã chọn (để lại một ít) và cho vào máy xay sinh tố.
Bước 2: Cho thêm vào nửa thìa cà phê bột rau chùm ngây. (Nhiều ít tùy theo sở thích hoặc nhu cầu).
Bước 3: Thêm vào 50ml sữa đặc, 50ml sữa tươi. Với người thích vị béo ngậy, có thể thay sữa tươi bằng kem sữa whipping cream.
Bước 4: Xay nhuyễn hỗn hợp trên với máy xay sinh tố, thêm đá viên vào xay.
Bước 5: Rót sinh tố ra ly và thêm vào một ít trái cây tươi cắt miếng còn dư. Rắc lên trên ly sinh tố chùm ngây một ít sợi dừa tươi và đậu phộng giã nhuyễn vào.
Có nên sử dụng rau chùm ngây cho bé không?
Rau chùm ngây là một loại cây an toàn và lành mạnh cho trẻ em. Bởi vì nó chứa rất nhiều axit amin, chất chống oxy hóa và các hợp chất chống viêm. Ngoài ra, loại cây này cũng rất giàu vitamin và khoáng chất. Chẳng hạn như sắt, canxi, vitamin A, B, C và E. Những chất dinh dưỡng này giúp phát triển xương và cơ bắp, thúc đẩy sự phát triển của não bộ, có lợi cho sức khỏe của làn da và mái tóc.
Bạn có thể thêm bột rau chùm ngây vào món salad hoặc trộn với các loại thực phẩm khác để tạo thành một bữa ăn ngon cho trẻ. Ngoài ra, bạn có thể thoa trực tiếp bột rau chùm ngây lên da của bé.
Chế biến rau chùm ngây cho bé như thế nào?
Cháo thịt bò rau chùm ngây cho bé thơm ngon
Các mẹ cần chuẩn bị những nguyên liệu sau: 20g gạo tẻ ngon, 10g thịt bò nạc xay, 20g lá chùm ngây (phần lá non mềm, phần lá già mới ngon), 200ml nước, gia vị (dầu) ô liu hoặc dầu than hoạt tính, muối, hạt nêm. , v.v.)
Nếu bạn muốn biết nấu món gì với lá chùm ngây cho bé thì nên tham khảo món cháo này vì nó rất dễ làm. Đầu tiên, vo gạo, lọc sạch cát bẩn, để ráo nước, để gạo nở ra dần. Cho thịt bò xay vào bát nhỏ, thêm 1/4 thìa cà phê bột nêm, 1/4 thìa cà phê dầu oliu, trộn đều, ướp khoảng 5-10 phút cho vừa ăn.
Tiếp theo, bắc chảo lên bếp, cho một chút dầu oliu vào, cho thịt bò vào xào nhẹ tay. Với rau chùm ngây, mẹ rửa sạch, để ráo rồi cho vào máy xay sinh tố xay nhuyễn. Cuối cùng mẹ bắc nồi lên, ninh gạo với 200ml nước (nước hầm xương sẽ ngon hơn). Sau khi cháo chín thì cho thịt bò và rau vào khuấy đều cho vừa ăn. Cháo nên cho bé ăn khi còn nóng để có được hương vị thơm ngon và hấp dẫn nhất.
Cháo tôm rau chùm ngây
Để sử dụng món cháo này, các nguyên liệu cần chuẩn bị là: 20g gạo tẻ vo sạch, 20g tôm sú tươi (chọn loại thịt chắc và chắc), 20g lá chùm ngây, 200ml nước dùng (nước luộc xương), gia vị và hạt nêm ( dầu cá, bột nêm, muối).
Cách nấu cháo và sơ chế lá chùm ngây cũng tương tự như món cháo chùm ngây thịt bò. Đặc biệt đối với tôm, bạn cần chú ý những cách xử lý sau: rửa sạch tôm, lột bỏ da, râu và chân, rút chỉ lấy thịt, bỏ đường chỉ đen trên lưng rồi băm nhuyễn (có thể dùng chày hoặc cối giã nhuyễn. Máy xay sinh tố. Thịt tôm không cần rán như thịt mà cho luôn vào nồi. Ngoài ra, sau khi cháo chín, bạn tắt bếp và thêm ½ thìa dầu cá để cháo thơm, hấp dẫn và bổ dưỡng hơn.
Cháo thịt gà và rau chùm ngây cho bé ăn dặm
Món cháo này cũng trả lời hoàn hảo cho câu hỏi Rau chùm ngây sẽ nấu món gì cho bé. Một số nguyên liệu cho món cháo này bao gồm: 20 gam gạo tẻ, 30 gam ức gà, 20 gam lá chùm ngây, hạt nêm, muối và một chiếc nồi sạch. Đầu tiên, bạn tiếp tục vo gạo và để ráo nước, sau đó dùng máy xay sinh tố xay nhuyễn lá Rau chùm ngây. Ức gà rửa sạch, luộc với 200ml nước khoảng 20 phút, sau khi thịt chín, vớt ra, để nguội rồi thái nhỏ. Gà sau khi luộc chín, chắt lấy nước dùng để nấu cháo, sau đó cho gà và chùm ngây vào để nêm gia vị.
Cháo rau chùm ngây trai
Nguyên liệu
- Trai 2 con
- Rau chùm ngây 5 nhánh
- Dầu oliu 1 muỗng cà phê
- Cháo 1 chén
- Dầu ăn 1 muỗng canh
- Nước luộc trai 2 chén
Cách làm:
Hến mua về bạn rửa sạch rồi ngâm với nước vo gạo khoảng 2 tiếng. Sau 2 giờ rửa sạch lại với nước rồi vớt ra cho vào nồi đun sôi. Sau khi hến chín, bạn để riêng 2 chén canh hến để trộn với cháo.
Bạn bắc chảo lên bếp, khi chảo thật nóng thì cho 1 thìa dầu ăn và 2 con hến băm nhỏ vào đảo đều trong 3 phút.
- Lưu ý: Cách sơ chế cát để làm sạch trai
Cách 1: Để hến hết cát và chất bẩn, bạn cho hến và một ít ớt sừng vào nồi nước khoảng 2-3 tiếng.
Cách 2: Cho trai vào bát, đậy nắp bằng một chiếc bát khác, lắc mạnh rồi đổ nước vào ngâm khoảng 1 tiếng.
Cách 3: Một phương pháp khác là ngâm trai trong nước muối nhạt khoảng 2 tiếng, sau đó luộc trai với một ít giấm sẽ giúp làm sạch da hiệu quả.
Tiếp theo, bạn cho 1 chén cháo trắng vào cối và xay trong 2 phút cho đến khi nhuyễn. Sau đó, bạn xay nhuyễn lần lượt thịt trai và chùm ngây.
Cho cháo đã nấu vào nồi, nấu trên lửa vừa, khi cháo sủi bọt thì cho Rau chùm ngây vào nấu thêm 5 phút. Cuối cùng cho hến vào nấu thêm 2 phút. Khi cháo nguội, cho 1 thìa cà phê dầu oliu vào khuấy đều.
Cháo chùm ngây có vị béo nhẹ do trai, thơm, mát do rau chùm ngây. Đặc biệt dầu oliu giúp món cháo thêm bổ dưỡng. Còn chần chừ gì nữa mà bạn không nấu ngay cho bé yêu của mình vào ăn nào!
Để xem thêm các lưu ý khi cho bé ăn chùm ngây, vui lòng tham khảo tại đây.
Các tác dụng phụ của rau chùm ngây là gì?
Rau chùm ngây có thể an toàn khi dùng bằng đường uống và sử dụng đúng liều lượng. Lá, quả và hạt có thể an toàn khi dùng làm thực phẩm. Tuy nhiên, điều quan trọng là tránh ăn rễ và sử dụng các chất chiết xuất từ thực vật mà không có hướng dẫn liều lượng và đơn thuốc cụ thể của bác sĩ. Một số bộ phận của cây có thể chứa chất độc gây tê liệt và tử vong.
Không có nghiên cứu cụ thể nào cho thấy tác dụng phụ của Rau chùm ngây. Tuy nhiên, theo nhiều nguồn tin, Rau chùm ngây có tác dụng phụ như tổn thương gan thận, tê liệt, tiêu chảy nhẹ. Để tránh những tác dụng phụ này, bạn có thể hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
Không sử dụng loại thảo mộc này liên tục trong thời gian dài. Bởi nó là một loại thảo mộc giàu vitamin C và canxi. Vì vậy, nếu sử dụng liên tục trong thời gian dài sẽ không có lợi, dẫn đến thừa chất, nhất là đối với trẻ nhỏ. Người bệnh chỉ được dùng tối đa 3 lần/tuần, mỗi lần không quá 20-30g.
Không sử dụng Rau chùm ngây vào ban đêm. Đối với những người có tiền sử mất ngủ thì tuyệt đối không được sử dụng vì sẽ ảnh hưởng đến giấc ngủ của bạn.
Không thích hợp cho phụ nữ mang thai. Rau chùm ngây chứa α 1-sitosterol. Thành phần này khiến tử cung co lại. Vì vậy, bà bầu rất dễ bị sẩy thai khi đang ăn.
Không nấu quá chín. Để tối đa hóa hàm lượng dinh dưỡng của rau chùm ngây, bạn nên nấu rau vừa phải, không nấu quá chín.
Rau chùm ngây chắc chắn là một thành phàn không thể bỏ qua trong các bữa ăn. Với hàm lượng dinh dưỡng dồi dào và trị được nhiều bệnh, rau chùm ngây là sự lựa chọn tuyệt vời cho cả người lớn và trẻ em.
