Đậu đen vốn là một trong những loại đậu có giá trị dinh dưỡng cao và được ứng dụng rộng rãi trong đời sống. Không chỉ dùng để nấu ăn và trở thành món ăn quen thuộc. Đậu đen còn là thành phần phổ biến trong nhiều bài thuốc Đông y nổi tiếng. Theo y học cổ truyền, đậu đen được coi là một trong những loại “thần dược” chữa bách bệnh. Vậy sự thật có phải như vậy? Hãy cùng Savas Nutrition lý giải ngay trong bài viết dưới đây nhé!
1.Tổng quan về đậu đen
Đậu đen là gì?
Tuy là nguyên liệu quen thuộc trong nhiều công thức nấu ăn. Nhưng không phải ai cũng biết đậu đen thuộc họ đậu, có tên khoa học là Vigna cylindrica Skeels. Chúng có nguồn gốc từ Châu Phi, là loại cây mọc lâu năm tại các vùng khí hậu nhiệt đới. Đặc điểm nhận biết của loại đậu này là lá thuộc dáng kép cùng những cánh hoa tím nhạt. Quả đậu có dáng khá dài và bên trong thường có từ 7 – 10 hạt đậu đen nhỏ.
Xét về hương vị, đậu đen có mùi vị khá dễ ăn, uống nên phù hợp cho mọi đối tượng sử dụng. Ngày nay, đậu đen được trồng khá phổ biến tại các tỉnh phía Bắc Việt Nam. Có rất nhiều sản phẩm được tạo ra từ đậu đen như: Ngũ cốc, bột đậu đen, xôi đỗ đen, chè đỗ đen,… Đặc biệt, mới nổi nhất gần đây là nước đỗ đen rang được mệnh danh là “thần dược” giúp chị em phái đẹp giảm cân.
Xem chi tiết các tác dụng thần kỳ của đậu đen TẠI ĐÂY.
Đậu đen có mấy loại?
Đậu đen về cơ bản có 2 loại: Đậu đen trắng lòng và đậu đen xanh lòng. So với loại xanh lòng thì trắng lòng được sử dụng phổ biến hơn rất nhiều. Tuy nhiên, theo nhiều nghiên cứu thì loại xanh lòng được đánh giá cao hơn về mặt dinh dưỡng. Đặc điểm nhận diện hai loại đậu đen này là:
- Đỗ đen xanh lòng có vỏ ngoài đen bóng, ruột bên trong thì màu xanh lá nhạt.
- Đỗ đen trắng lòng có vỏ ngoài đen xỉn, ruột bên trong màu trắng ngà.
Đặc biệt, hạt đậu xanh lòng thường có kích thước khá nhỏ so với loại trắng lòng. Nguyên do loại đậu xanh lòng được đánh giá cao hơn là bởi chúng có hoạt tính chống oxy hóa cực mạnh. Nhờ thế mà có thể ngăn ngừa nhiều loại bệnh và có giá thành cao hơn hẳn.
2. Đậu đen xanh lòng – Sự lựa chọn không thể bỏ qua
Không phải ngẫu nhiên mà loại đỗ đen xanh lòng được sử dụng nhiều như vậy. Chúng trở nên phổ biến hơn bởi nhiều thông tin cho rằng hàm lượng dinh dưỡng cao. Trong y học, đỗ xanh lòng chiếm được ưu thế hơn hẳn nhờ, nhất là khả năng chống oxy hóa tuyệt vời.
Loại đậu này chứa nhiều khoáng chất có khả năng chống vi khuẩn như Molypden. Đặc biệt, khi chất này kết hợp cùng SO3, tạo ra enzym oxidate thì sẽ cực có lợi cho việc cân bằng nhịp tim, giảm căng thẳng, chóng mặt. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, sử dụng 100g đậu đen xanh lòng sẽ cung cấp tới 160% Molypden cho cơ thể.
Bên cạnh đó, đậu xanh lòng còn có một và tác dụng nổi bật khác như:
- Phần vỏ đỗ đen chứa anthoxyanozit nên rất tốt khi sử dụng. Có thể giúp cho hệ tiêu hóa trẻ nhỏ được thanh lọc hiệu quả, tránh tình trạng phân lỏng, táo bón,…
- Nhân đỗ đen chứa nhiều dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể. Chúng có hàm lượng protein dồi dào giúp cơ thể có đủ năng lượng. Bên cạnh đó là: canxi, sắt, photpho,… giúp tăng cường sức đề kháng.
- Hạt đậu lòng xanh chứa nhiều khoáng chất như: flavonoid, alkaloid, tannin, sterol, terpenoit. axit p-hydroxybenzoic, axit protocatechuic,… Nhờ thế mà chúng có khả năng giảm lượng đường huyết trong máu.
- Các chất chiết xuất từ hạt có khả năng ngăn ngừa các biến chứng gây ra từ bệnh tiểu đường. Chúng cũng có các chất làm giảm viêm cực tốt, phù hợp cho những người bị khó lành vết thương, nhiễm trùng do bệnh tiểu đường.
Cách kiểm tra đậu đen xanh lòng chuẩn nhất
Để có được mẻ đậu đen xanh lòng đầy dưỡng chất thì khâu lựa chọn vô cùng quan trọng. Nhiều người cho rằng việc chọn hạt to, tròn thì sẽ tốt nhưng không hẳn. Khi lựa chọn còn cần quan sát nhiều yếu tố như: Kích cỡ, màu sắc, chất lượng bề ngoài,… Một vài bí quyết kiểm tra đậu đen xanh lòng cho người chưa biết ở dưới đây:
- Nên chọn hạt đậu có vỏ ngoài đen bóng, không có dấu hiệu nứt, vỡ vì nếu có chứng tỏ sâu bọ đã tấn công. Những hạt có màu sắc nhợt nhạt, ẩm mốc thì nên bỏ ngay.
- Khi cầm trên tay hạt đậu, phải cảm nhận được độ rắn chắc của ruột. Nếu bóp mạnh mà hạt không bị móp thì có thể yên tâm đó không phải hạt lép, thối.
- Đậu đen xanh lòng vẫn có mùi vị đặc trưng của đậu đen. Vậy nên bạn có thể ngửi qua mùi để kiểm tra.
- Nếu bạn mua hạt đậu theo gói do các cơ sở sản xuất thì cần chú ý hạn sử dùn. Nếu mua phải loại quá hạn, kém chất lượng sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe và dễ dẫn đến ung thư.
Cách bảo quản hạt đậu đen xanh lòng
Bên cạnh việc chọn lựa thì bảo quản cũng rất quan trọng để đảm bảo dưỡng chất tốt nhất. Loại đậu này có đặc trưng là phần vỏ ngoài khá mỏng manh. Do vậy, khả năng bảo vệ phần ruột bên trong không cao, dễ phân giải, ẩm mốc, côn trùng phá hoại,… Vậy nên, bạn cần lưu ý một vài điểm cần bảo quản sau đây:
- Để bảo quản đậu đen xanh lòng tốt nhất, bạn cần đảm bảo các yếu tố như: Độ ẩm của hạt, nhiệt độ bảo quản, độ nguyên vẹn của hạt không bị nứt vỡ.
- Để bảo quản tốt nhất, bạn nên làm khô hạt bằng cách phơi nắng hoặc sấy khô. Và chỉ nên phơi ở nhiệt độ 20 – 25 độ C, khi trời khô ráo. Tránh phơi lúc nắng to sẽ khiến hạt bị chảy dầu, mất dưỡng chất.
- Sau khi phơi khô, bạn có thể tiến hành làm sạch hạt, loại bỏ các loại hạt có dấu hiệu bị sâu, mốc, hỏng, nứt vỡ,…
- Nên bảo quản trong hộp rỗng đã được khử trùng sạch, nếu bảo quản trong túi thì lưu ý gói kĩ, tránh độ ẩm xâm nhập.
3. Đậu đen có thực sự giúp giảm cân?
Đậu đen có rất nhiều tác dụng cho sức khỏe và làm đẹp. Tuy nhiên, điều nhiều người đang quan tâm nhất hiện nay là loại đậu này có thực sự giảm giảm cân? Và nếu có thì nên sử dụng như nào?
Nguyên nhân đậu đen giúp giảm cân
Nếu như bạn vẫn thường ăn chè đậu đen với vị ngọt đậm thì chắc chắn chúng không hề có khả năng giúp giảm cân. Tuy nhiên, với hạt đậu đen nguyên chất hay nước đậu đen rang thì đã được khoa học chứng minh. Phương pháp này không chỉ phổ biến tại Việt Nam mà trên toàn thế giới, chị em phái đẹp đều sử dụng. Nguyên nhân đậu đen giúp giảm cân là do:
- Trong 100g đỗ đen chứa 343 calo, nghe thì có vẻ khá lớn. Tuy nhiên, khi 100g đậu đen này được rang lên và nấu cùng 500ml nước thì hàm lượng calo chỉ khoảng 170 calo. Vậy nên, khi uống nước đậu đen rang, bạn vẫn có thể nạp lượng dưỡng chất dồi dào nhưng lại giảm calo đáng kể.
- Theo nhiều nghiên cứu chứng minh, các loại sinh tố A, B, C, PP, protid, glucid, lipid, muối khoáng,… trong đỗ đen có khả năng giúp cơ thể đốt cháy calo tốt.
Đậu đen làm món gì? Xem ngay TẠI ĐÂY.
- Đặc biệt, glutamine – loại axit amin trong nước đậu đen rang giúp cơ thể có thêm 50% năng lượng sau bữa ăn, làm giảm cảm giác thèm ăn mà lại no lâu.
- Trong hạt đậu đen có chứa hàm lượng chất xơ dồi dào, có tác động lớn tới quá trình chuyển hóa lượng mỡ dư thừa. Các chất xơ từ đậu đen khi vào cơ thể sẽ có khả năng thanh lọc, đẩy lùi mọi độc tố.
- Các hoạt chất như albumin, anthocyanin,…. Có trong đậu đen giúp tăng cường vai trò chống oxy hóa, kiểm soát chất béo hại. Vì thế, khi uống nước đậu đen rang, các chất này sẽ hoạt động mạnh và làm giảm chất béo trong cơ thể.
- Trong đó, anthocyanin còn đóng vai trò như một chất chống oxy hóa và kiểm soát chất béo của cơ thể. Chính vì vậy, nếu uống nước đậu đen đúng cách, chúng có thể giúp bạn giảm cân hiệu quả.
Cách uống nước đỗ đen rang giảm cân
Tuy có khả năng điều chỉnh cân nặng hiệu quả nhưng không phải cứ uống nhiều nước đỗ đen rang là giảm cân nhiều. Các uống đúng sẽ giúp bạn xuống cân hiệu quả mà không ảnh hưởng tới cơ thể. Nếu bạn chưa biết, hãy tham khảo cách uống như sau:
- Chỉ nên uống có liệu lượng nhất định. Theo các chuyên gia, người không mắc các bệnh nền thì có thể uống từ 1 – 2 cốc.
- Người mắc các bệnh như viêm đại tràng, cơ thể hàn lạnh,… thì tuyệt đối không nên uống.
- Khi rang đỗ đen, hãy rang chín kĩ khi vỏ ngoài có độ vàng nâu thì lúc nấu sẽ không bị sượng.
- Không nên cho thêm đường vì đậu đen vốn đã có vị ngọt nhẹ dễ uống.
- Nên uống khi bụng rỗng, trước khi ăn các bữa chính khoảng 30 phút để dưỡng chất ngấm sâu.
- Nên uống kết hợp cùng việc tập luyện, ăn uống dinh dưỡng để đảm bảo cơ thể xuống cân tốt nhất.
Vậy là nếu áp dụng các lưu ý trên, bạn sẽ nạp được dưỡng chất từ nước đỗ đen rang một cách hiệu quả. Savas Nutrition cũng tiết lộ thêm với bạn rằng, uống nước đậu đen có thể loại bỏ mỡ thừa nhanh gấp 4 lần so với nhiều biện pháp ăn kiêng không có khoa học đó. Vậy nên nếu ai thường xuyên nhịn ăn, ăn dinh dưỡng không đúng cách thì hãy thử dùng nước đậu đen rang ngay.
4. Các món ăn bổ dưỡng từ đậu đen
Cháo đậu đen hầm chim bồ câu
Đây là món ăn rất giàu dưỡng chất giúp giảm căng thẳng hiệu quả. Chúng làm tăng lượng chất đạm cùng vitamin thiếu hụt trong cơ thể. Rất tốt cho người đang bị ốm và phụ nữ đang mang thai đó nha!
Nguyên liệu:
- 1 con chim bồ câu ra giàng
- 20g đậu đen
- 150g gạo tẻ
- 200g gạo nếp
- Hạt sen, rau mùi, hành hoa
- Dầu oliu, hạt tiêu, hạt nêm, nước mắm
Cách làm:
Bước 1: Làm thịt chim bồ câu, sau đó sơ chế sạch phần trong và ngoài. Bạn có thể hơ thịt chim bồ câu quả lửa để làm trụi phần lông tơ và giúp miếng thịt đậm vị hơn.
Bước 2: Mổ chim ra như thông thường. Bạn lọc lấy thịt chim ở hai bên lườn, đùi. Sau đó băm nhuyễn phần thịt chim đó. Ứớp cùng nước mắm, hạt tiêu, hạt nêm và 1 thìa dầu oliu theo khẩu vị bình thường.
Bước 3: Trong khi thịt đang được ướp, bạn vo sạch gạo nếp, gạo tẻ, hạt sen, đậu đen. Sau đó cho tất cả nguyên liệu trên vào nồi cùng xương chim bồ câu. Bật bếp ở chế độ lửa nhỏ nhất, khi gạo sôi thành cháo thì nhớ khuấy đều để không bị khê.
Bước 4: Đổ khoảng 2 thìa dầu oliu vào chảo để chiên hành hoa. Sau khi đã dậy mùi hành thì bạn đổ thịt chim ướp vào. Đảo đều cho đến khi thịt chín.
Bước 5: Khi cháo đã chín, bạn đổ phần thịt chim vào rồi đảo đều một lần nữa cho thịt hòa quyện với cháo. Như vậy là đã hoàn thành món ăn một cách nhanh chóng.
Xôi đỗ đen
Bên cạnh món xôi trắng truyền thống, bạn có thể biến tấu thành nhiều món xôi khác vô cùng hấp dẫn. Trong đó không thể không nhắc tới xôi đậu đen vừa thơm ngon, vừa bổ dưỡng.
Nguyên liệu:
- 300g đỗ đen
- 200g gạo nếp
- 1 thìa cà phê muối
- 2 thìa canh đường
- 2 thìa dầu oliu
- Vừng hoặc lạc rang vàng
Cách làm:
Bước 1: Sơ chế sạch đậu đen và ngâm trong khoảng 6 – 8 tiếng.
Bước 2: Đãi sạch gạo nếp và ngâm trong nước lạnh qua đêm. Nên thêm 1 thìa muối để gạo ngấm vị và sạch hơn.
Bước 3: Đỗ đen sau khi ngâm thì cho vào nồi đun cùng nước và 1 thìa nhỏ muối. Lưu ý để lửa nhỏ, khi lửa sôi thì kiểm tra hạt. Nếu hạt có độ mềm dẻo thì hoàn thành.
Bước 4: Trộn lẫn đậu đen vừa nấu chín cùng gạo nếp. Sau đó mang đi đồ xôi. Trong quá trình đồ cần kiểm tra kĩ, tránh bị khê. Xôi khi gần chín thì có thể đảo đều và rưới 2 thìa dầu oliu vào cho thơm, ngậy.
Bước 5: Sau khi xôi chín, bạn có thể bày ra đĩa, rắc thêm vừng, lạc hay dừa nạo tùy thích.
5. Các bài thuốc dân gian từ đậu đen
Bài thuốc trị đau lưng
Bài 1: Giã nhuyễn 100gram đậu đen. Sau đó xào cùng dấm và đắp thành phẩm lên vùng lưng bị đau. Có thể cuốn gạc quanh lưng để giữ thuốc qua đêm.
Bài 2: Hầm nhừ đuôi bò cùng 50 gram đậu đen với nước. Khi được phần canh chín thì múc ra bát ăn. Nên ăn 2 – 3 lần/ 1 tuần, bệnh đau lưng sẽ khỏi nhanh chóng.
Chữa ngộ độc thực phẩm
Ngỗ độc thực phẩm hoàn toàn có thể giải quyết được bằng bài thuốc từ hạt đậu đen. Để làm được thuốc này, trước tiên bạn cần giã nhỏ hạt đậu đen. Sau đđ ngâm với khoảng 0,5 lít rượu trong 6 tháng – 1 năm là có thể uống.
Điều trị đái tháo đường
Tán đều các hạt đậu đen rồi cho vào túi mật bò. Phơi túi đó trong bóng râm 3 – 4 tháng rồi lại tán tiếp thành các viên khoảng 2 gram. Mỗi ngày uống 1 viên để điều trị bệnh thuyên giảm.
Bài thuốc chữa mất ngủ
Để chữa mất ngủ nhanh chóng, bạn có thể áp dụng công thức sau đây. Chuẩn bị 30 gram đỗ đen, 15 gram hạt sen, 15 gram lá vông, 20 gram lá dâu tằm, 125 gram lạc tiên, 8 gram quyết minh sao vàng. Bạn sắc hết các nguyên liệu trên và uông trong khoảng 15 ngày là sẽ cải thiện được giấc ngủ.
6. Có nên dùng bột đậu đen không?
Ngày nay, bên cạnh việc chế biến các món ăn từ hạt đậu đen thì việc sử dụng bột đậu cũng khá phổ biến. Nguyên do việc bột đậu được ưa chuộng nhiều trong đời sống hiện đại là bởi sự tiện lợi. Nếu như thông thường, việc sơ chế, ngâm đậu cũng phải mất từ 6 – 8 tiếng. Vừa mất thời gian, vừa làm giảm sự thích thú, hào hứng làm món ăn. Thì giờ đây, bạn có thể dùng bột đã được làm sẵn để chế biến nhiều loại bánh, nước uống dinh dưỡng cực nhanh gọn.
Thêm vào đó, việc sử dụng bột đỗ đen sẽ đảm bảo an toàn hơn tới người sử dụng. Nếu như hạt đậu tươi sẽ có hạt ngon, hạt hỏng, hạt bị lép,… Thì với công nghệ sản xuất hiện đại ngày nay, bột đậu sẽ được nghiền từ những hạt tuyển chọn. Nhờ vậy mà hương vị thơm ngon, lượng dưỡng chất cũng được đảm bảo hơn. Nếu bạn đang tìm kiếm bột dinh dưỡng chứa thành phần đậu đen cực tốt thì khó lòng bỏ qua Grenio – Bữa ăn điều chỉnh cân nặng.
Tại sao nên chọn bột Grenio?
Khi bạn chế biến bất kì món ăn gì thì việc có đủ các dưỡng chất từ rau xanh, trái cây, ngũ cốc,… cũng rất quan trọng. Tuy nhiên, việc tổng hợp đủ các loại thực phẩm đó trong một bữa ăn thì không phải ai cũng làm được. Thế nhưng, với bột Grenio, bạn hoàn toàn có thể nạp đủ dinh dưỡng từ chất xơ, chất đạm, chất béo tốt, vitamin,… Và đặc biệt là có thành phần của đậu đen cực tốt cho sức khỏe.
Không chỉ vậy, Grenio có thể thay thế cho bất kì bữa ăn nào trong ngày chỉ với 3 phút nhanh chóng. Bạn muốn có một cốc sữa dinh dưỡng? Chỉ cần pha bột Grenio cũng nước nóng hoặc lạnh tùy thích, khuấy đều lên. Vậy là đã hoàn thành! Chưa hết, 24 loại rau xanh – siêu thực phẩm có trong Grenio chắc chắn sẽ giúp bạn phải chóng ngợp. Giúp đánh bay lượng mỡ dư thừa nhanh chóng, da mịn màng trông thấy!
Trên đây là những chia sẻ của Savas Nutrition về đậu đen và những điều cần biết. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu thêm về đậu đen, biết sử dụng đúng cách. Ngoài ra, bạn có thể truy cập trực tiếp vào website Savasnutrition.com để tìm hiểu thêm về các bài viết dinh dưỡng.
